مجله حقوقی یسرا - نکات اساسی در مورد تعیین سهم در قرارداد کوفاندر

منتشر شده توسط یسرا در 1399/9/21

پیچیدگی‌ها و نکات تعیین سهم در قرارداد کوفاندر در استارتاپ‌ها

شکل‌گیری هر کسب و کاری در نهایت با هدف کسب سود است و به همین دلیل نحوه تعیین سهم در قرارداد کوفاندر و تقسیم سود بین هم بنیان گذاران اهمیت بسیاری در ادامه مسیر کار خواهد داشت. اگر می‌خواهید بدانید کوفاندر کیست و قرارداد کوفاندر چیست مطالب قبلی ما را بخوانید. ما در این مطلب درباره نحوه تخصیص سهام کوفاندر و تقسیم سود بین کوفاندرها توضیح خواهیم داد.

همانطور که می‌دانید معمولا استارتاپ ها بر اساس همدلی و تعامل شکل می گیرند و در بسیاری از آنها جمع کوچکی از موسسان اولیه، سهامداران اصلی استارتاپ هستند. اما همیشه بعد از شروع به کار و آغاز رشد مجموعه، شرایط تغییر می‌کند که باید در قرارداد کوفاندر برای این شرایط، پیش بینی لازم صورت گرفته باشد. گاهی برخی از موسسان قصد خروج از مجموعه را دارند و گاهی لازم است افراد دیگری به مجموعه اضافه شوند.

اینجاست که سوالات و شرایط گوناگونی درباره تعیین سهم در قرارداد کوفاندر به وجود می‌آید. مثلا اینکه آیا شریکی که قصد خروج از مجموعه را دارد، می تواند سهام خود را به هرکسی که می خواهد انتقال دهد؟ آیا سایر بنیانگذاران دارای حق تقدم در خرید این سهام هستند؟ آیا شرایط پرداخت خاصی برایشان در نظر گرفته شده؟ یکی دیگر از شرایط ویژه ای که ممکن است برای موسسان و بنیانگذاران یک استارتاپ به وجود بیاید، انحلال شرکت است که باید شرایط مختلف و تکلیف سهام کوفاندرها و موسسان و سرمایه گذاران در زمان انحلال هم در قرارداد کوفاندر مشخص شود.

ورود سرمایه گذاران یا شرکا و سهامداران جدید هم از دیگر مواردی است که باید شرایط و ضوابط آن در قرارداد کوفاندر تعیین شود.

البته بسیاری از این موارد بعدها در اساسنامه شرکت درج خواهد شد اما تا زمان ثبت قانونی شرکت و اساسنامه آن باید این موارد درباره حقوق مختلف صاحبان سهام، در قرارداد کوفاندر مشخص شود.

سهام استارتاپ را چگونه تقسیم کنیم؟

همانطور که قبلا هم گفتیم، تاسیس شرکت و ثبت قانونی آن معمولا بعد از راه اندازی اولیه استارتاپ و عبور از مرحله آشنایی طرفین با یکدیگر و شناخت جزئیات اجرایی کار صورت می‌گیرد. قرارداد کوفاندر از زمان آغاز به کار ابتدایی و پیش از ثبت رسمی شرکت منعقد می‌شود و معمولا تکلیف تعیین سهم در قرارداد کوفاندر و حقوق هر یک از طرفین در آن مشخص می‌شود.

به همین دلیل لازم است بدانیم که در هنگام نوشتن قرارداد کوفاندر، چگونه باید سهام را بین بنیانگذاران استارتاپ تقسیم کنیم. گاهی شاهدیم که هم‌بنیانگذاران یک استارتاپ تمامی سهام را به صورت مساوی میان خودشان تقسیم می‌کنند. اما تقسیم سهام استارتاپ پیش از امکان‌سنجی‌های اولیه کاری اشتباه است. مثلا اگر در مراحل اجرایی کار مشخص شود یکی از شرکا به صورت تمام‌وقت برای استارتاپ تلاش می‌کند و شریک دیگر به‌صورت پاره‌وقت و یا با دریافت حق‌الزحمه با گروه همکاری می‌کند، قطعا حق و سهم این دو از درآمد نهایی باید با یکدیگر تفاوت داشته باشد. همچنین ممکن است اعتبار و سابقه و تجربه یکی از شرکا در حوزه کاری استارتاپ زیاد باشد و سایرین چنین جایگاهی در آن حوزه نداشته باشند. در این صورت هم نمی‌توان انتظار داشت که حق و سهم همه شرکا به یک اندازه باشد.

البته در ابتدای هر کسب و کاری، سنجیدن این موارد و تصمیم گیری درباره‌ آنها ساده نیست و باید زمان و دقت کافی برای آن صرف کنید. بنابراین اگر دوست دارید که شراکت شما زود دچار شکست نشود، طولانی شدن این پروسه و به تعویق افتادن امضای قرارداد کوفاندر را تحمل کنید. درباه زمان قرارداد کوفاندر بهتر است مطالب قبلی ما را مطالعه کنید.

با توجه به اینکه معمولا استارتاپ‌ها ابتدا در جمع‌های کوچکی که با یکدیگر روابط دوستانه یا همکاری دارند شکل می‌گیرد، همواره یکی از مشکلات متداول در استارتاپ‌ها این است که موسسان اولیه تلاش می‌کنند مسائل کاری را بر اساس روابط دوستانه حل و فصل کنند. در حالی که بهتر است در زمان تقسیم سهام کوفاندر، روابط دوستانه را نادیده بگیرید و خواسته‌هایتان را واضح و شفاف بیان کنید و درباره اش گفتگو نمایید. مطمئن باشید در انتهای چنین گفتگوهای بدون تعارفی است که می‌توانید با تقسیم عادلانه سهام کسب و کار، برای همه شرکا احساس خوشایندتری از این همکاری ایجاد کنید. این نکته ای است که در ادامه مسیر به طرز قابل توجهی روی موفقیت شما و عبور مجموعه از سختی‌ها و بحران‌ها اثر خواهد گذاشت.

چگونه باید سهم را به مالکیت درآوریم؟

در ابتدای کار معولا بر اساس وظایف، مسئولیت‌ها و نقشی که افراد قرار است در کسب و کار به عهده بگیرند و برحسب آورده آنها در کسب و کار، تعیین سهم در قرارداد کوفاندر ، با یک شیوه مورد قبول همگان بین بنیانگذاران انجام می‌شود. اما همواره در مرحله عمل این امکان وجود دارد که برخی از افراد، تعهدات خود را به درستی انجام ندهند یا به طور کلی در همکاری خود با مجموعه تجدید نظر کنند. به همین دلیل لازم است که اگر در قرارداد کوفاندر میزان سهام هر فرد را مشخص می‌کنید، این به معنی مالکیت قطعی این سهام تلقی نشود. بنابراین باید در قرارداد کوفاندر مشخص کنید که این سهام تقسیم شده به نسبت مندرج در قرارداد، طی چه مراحلی و با چه شرایطی به تملک بنیانگذاران در خواهد آمد.

در واقع همواره باید در قرارداد کوفاندر ‌برای جلوگیری از خروج زودهنگام هم بنیان‌گذاران و همچنین برای اینکه در صورت خروج آنها، بخشی از سهام استارتاپ از دست بنیانگذاران اولیه خارج نشود، تدبیری بیندیشید. ‌شرایطی که در قرارداد مشخص می‌شود و در صورت رعایت آن شرایط، سهام کوفاندرها به تدریج به مالکیت آنها در می‌آید را وستینگ سهام می‌نامند.

تعیین درست و دقیق شرایط مالکیت سهام

اول اینکه ‌‌مدت زمان درنظر گرفته شده برای تخصیص سهام کوفاندر باید معقول و قابل توجیه باشد.
دوم اینکه باید مشخص شود در هر بازه زمانی یا بعد از انجام چه تعهداتی، دقیقا چه مقدار از سهم یک بنیانگذار، به تملک او در می‌آید.
سومین نکته ای که درباره تعیین سهم در قرارداد کوفاندر باید مورد توجه قرار هید و در قرارداد هم شرایط آن را درنظر بگیرید، موضوعی است که از آن با عنوان رقیق شدن سهام یاد می‌شود.

این اتفاق وقتی می‌افتد ‌که شما در مراحل رشد کسب‌وکار خود، سرمایه‌گذار جذب می‌کنید و در ازای سرمایه ای که او به شرکت تزریق می‌کند باید به او سهام منتقل شود. همچنین در مواردی که یکی از سهامداران، سرمایه خود را افزایش می‌دهد نیز مانند حالت قبل شاهد کمتر شدن سهام سایر سهامداران هستیم که به این اتفاق رقیق شدن سهام می‌گویند. در قرارداد کوفاندر برای هر دوی این حالات باید تدبیری اندیشیده شده باشد. از جمله اینکه مثلا سایر سهامداران هم برای اینکه از میزان سهامشان کسر نشود به همان نسبت در افزایش سرمایه شریک شوند یا اینکه برای تعدادی از سهام‌داران شرط عدم رقیق شدن سهام در قرارداد در نظر گرفته شود تا از صفرشدن سهامشان در آینده استارتاپ جلوگیری شود.

تقسیم درآمدها

اگر شما تجربه کار استارتاپی داشته باشید حتما می‌دانید که در این نوع کسب و کارها، در آمدهای اولیه تا مدت‌ها صرف هزینه‌های ضروری می‌شود. هزینه هایی که برخی از آنها ناگزیر پیش از استارت کار مجموعه انجام شده و حالا باید از محل درآمدها، بدهی آنها جبران شود و همینطور هزینه های جاری که برای سر پا ماندن و ادامه کار استارتاپ لازم است.

اما به هر حال زمانی فرا می‌رسد که کسب‌وکار شما به درآمدزایی می‌رسد و می‌توانید درآمد آن را بین سهام‌داران تقسیم کنید. در اینجا شما به یک برنامه دقیق و منظم جهت تقسیم درآمدها نیاز دارید. برای این کار باید ابتدا تمام هزینه‌ها در نظر گرفته شود و مهم‌تر از همه پس از کسر هزینه‌ها و قبل از تقسیم مانده درآمد بین سهامداران، باید یک درصد مشخص و ثابت را به‌صورت اندوخته در یک حساب خاص ذخیره کنید. شما همواره ممکن است در مقابل هزینه های پیش بینی نشده یا فرصتهایی خاص برای سرمایه گذاری یا توسعه قرار بگیرید که برای این مواقع باید اندوخته داشته باشید.

به هر حال بهتر است که در قرارداد کوفاندر، علاوه بر نحوه تقسیم سهام کوفاندرها، نحوه تقسیم درآمد بین سهامداران را نیز مشخص کنید.

مشاوره رایگان قرارداد کوفاندر

اگر قصد نوشتن قرارداد کوفاندر دقیق و مناسب کسب و کار خود با سایر شرکایتان را دارید، پلتفرم حقوقی یسرا با حضور وکلای تخصصی در حوزه کسب و کارهای اینترنتی و جرایم رایانه ای آماده ارائه مشاوره حقوقی در خصوص قرارداد کوفاندر، تعیین سهم در قرارداد کوفاندر و انواع قراردادهای مربوط به کسب و کارهای اینترنتی به شما می‌باشد. در این سامانه شما قادر به جستجوی سوالات رایج و پیدا کردن پاسخ لازم هستید. همچنین درصورت نیافتن پاسخ کامل، می توانید سوال خود را ثبت نمایید تا در اولین فرصت توسط کارشناسان ما به آن پاسخ داده شود. در صورت در خواست مشاوره تلفنی یا مشاوره حضوری هم باید با شماره های 02144003048 یا 09129152457 تماس حاصل نموده و وقت مشاوره تلفنی یا حضوری رزرو نمایید.