.jpg)
جرایم رایانه ای
چرا فکر می‌کنیم مجرمان جرایم رایانه‌ای فوق باهوش و غیر قابل دسترسند؟ چرا کسی چنین تصوری راجع به مجرمان سنتی ندارد؟
همان‌هایی که در کوچه و خیابان بی هوا به سراغ ما می‌آیند و در چشم به هم زدنی اموالمان را جلوی چشممان مصادره می کنند.
ما از آن‌ها می‌ترسیم و مراقبیم تا بلای مشابهی سر ما نیاورند! اما آیا این همان نگاهی است که به جرایم رایانه ای داریم؟ این حتی نگاهی نیست که خود مجرمان رایانه‌ای، به خودشان داشته باشند.
در ادامه همین موضوع چندی پیش یکی از فعالین حوزه جرایم رایانه‌ای پلیس فتا (فضای تبادل و امنیت اطلاعات) در خاطره‌ای گفته بود فردی را به جرم هک کردن سیستمی دستگیر کرده بودند و او در آن اوضاع به جای این که از کارش پشیمان باشد، به خودش افتخار می‌کرد و در کمال تعجب به پلیس فتا پیشنهاد داده بود که اگر بخواهند سیستم فلان و بهمان دانشگاه را برایشان هک خواهد کرد!
حالا سوال اینجاست که چرا ما از اینکه قربانی بعدی مجرمان رایانه‌ای باشیم، نمی‌ترسیم؟
ناآگاهی ما و افزایش 95 درصدی جرایم فضای مجازی!
با گسترش نفوذ اینترنت و افزایش کاربران آن میزان جرایم رایانه‌ای نیز بیشتر شده است.
به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش‌های رسمی جرایم رایانه‌ای از ابتدای سال تاکنون در ایران با افزایش ۹۵ درصدی رو به رو بوده است.
آمارها حاکی از آن است که شیوع کرونا و قرنطینه در شهرهای جهان باعث فعالیت 38000 سایت کلاهبرداری جدید شده و این جرایم در جهان ۳۰۰ درصد افزایش داشته است. کارشناسان یکی از دلایل عمده آن را عدم آگاهی عموم مردم نسبت به ماهیت جرایم رایانه ای می‌دانند.
چرا جرایم رایانه ای رخ می‌دهند؟
هرچند که فضای مجازی شباهت زیادی به یک فضای ذهنی دارد، اما آثار آن واقعی است.
خلوت و تنهایی در این فضا به ناشناس ماندن افراد کمک می‌کند. همین دو ویژگی به تنهایی می‌تواند کشش به سوی رفتارهای نابهنجار را افزایش دهد. امکاناتی که شبکه‌های رایانه‌ای در اختیار افراد می‌گذارند، این مسیر را برای کلاهبرداران آسان‌تر می‌کند.
جرایم رایانه ای را بهتر بشناسیم
بین جرایم رایانه‌ای، اینترنتی و سایبری تفاوت وجود دارد. رایانه هر ابزاری است که از آن جهت پردازش داده استفاده شود در نتیجه جرایم رایانه لزومی به اتصال به اینترنت و شبکه ندارند و شامل هر نوع عمل غیرقانونی یا غیر اخلاقی می‌شوند که رایانه را ابزار یا موضوع، منبع، هدف و یا مکان جرم قرار دهد.
جرایم رایانه ای چگونه رخ می‌دهند؟
از مصادیق جرایم رایانه ای میتوان به جرایم اخلاقی، جرایم سنتی در اینترنت، جرایم شبکه‌های اجتماعی، جرایم علیه صحت و تمامیت داده‌ها و سرقت و کلاهبرداری اشاره کرد. حذف، تخریب، مختل کردن، غیر قابل پردازش کردن داده‌ها از چهار طریق می تواند رخ دهد:
- فعل فیزیکی یا سخت افزاری؛ مثل شکستن فلش حافظه یا دیسکت، تخریب دیسک سخت حاوی داده در سیستم کامپیوتری با مخابراتی با شکستن یا اتصال ولتاژ بالای برق به آن و غیره
- سامانه رایانه ای یا مخابراتی به صورت نرم افزاری؛ مثل این که مرتکب، فرمان حذف داده ها به سیستم کامپیوتری یا مخابراتی یا حامل‌های داده‌ای که قابلیت اتصال به آن‌ها را دارند، بدهد
- امواجی که با فرستادن آن‌ها داده‌ها حذف، تخریب، مختل یا غیر قابل پردازش می‌شوند مانند امواج پارازیت
- از طریق برنامه‌های نرم افزاری مخرب مثل ویروس‌ها، باگ‌ها و بدافزارهای کامپیوتری
آیا برای مقابله با جرایم رایانه ای، قانونی وجود دارد؟
قانون جرایم رایانه‌ای ایران توسط کمیته مبارزه با جرایم رایانه‌ای قوه قضاییه تهیه و پس از بررسی‌های کارشناسان نسخه نهایی آن مشتمل بر ۵۶ ماده و ۲۵ تبصره در جلسه علنی مورخ ۱۳۸۸/۳/۵ در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۲۰ به تایید شورای نگهبان رسید.
در این قانون ۲۹ عنوان مجرمانه مرتبط با رایانه مورد توجه قرار گرفت، از جمله دسترسی غیرمجاز به داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه‌ای، نقض تدابیر امنیتی به قصد دسترسی به داده‌های سری، جعل رایانه‌ای، تخریب و اخلال در داده‌ها، از کار انداختن سامانه، ممانعت از دسترسی، ربودن داده‌های دیگری، کلاهبرداری رایانه‌ای، انتشار و توزیع و معامله محتویات خلاف اخلاق، انتشار صوت یا فیلم یا تصاویر خصوصی یا اسرار دیگری بدون رضایت وی، نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی، فروش یا انتشار یا توزیع داده‌ها یا نرم افزارهایی که صرفا برای ارتکاب جرم به کار می روند و عدم فیلتر محتوای مجرمانه از ناحیه ارایه دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی.
قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح و دادرسی الکترونیکی مصوب ۱۳۹۳/۲/۲۸ که در تاریخ ۱۳۹۳/۸/۱۰ به تایید شورای نگهبان رسید، قانون بعدی است که به جرایم رایانه‌ای ناظر است.
این قانون به عنوان بخش های هشتم، نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۴ الحاق گردیده است.
اگر طعمه جرایم رایانه ای شدیم چه کنیم؟
با تکیه بر این اطلاعات حالا می دانیم که همیشه باید گوش به زنگ باشیم و نکات حفظ و تقویت امنیت فضای مجاز را رعایت کنیم. با این همه باز هم گاهی ممکن است قربانی بعدی ما باشیم.
در این صورت باید اولاً بدانیم قانون پشتیبان ماست و اعمال خلاف در ارتباط با رایانه و فضای مجازی، جرم انگاری شده اند.
پس چنین مسائلی قابل پیگیری هستند. ما می توانیم از طریق طرح شکایت در دادسرای ویژه جرایم فضای مجازی و همچنین وکیل جرایم رایانه ای، اقدام به پیگیری و رفع پرونده خود کنیم.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
